Dit is denk ik een van de meest bijzondere optische illusies die ik ken.
Want in eerste instantie zie je alleen maar roze stippen, waarvan er 1 een rondje maakt.
Maar als je naar het kruisje in het midden kijkt, zie je een groene stip die rond gaat.
Vreemd hè?
Het wordt nog vreemder als je strak naar het kruisje blijft turen.
Hoe kan dat?
Deze animatie maakt gebruik van 3 eigenschappen van ons netvlies.
De eerste is het effect dat als het lijkt of er een beweging ontstaat als er een beeld verdwijnt en het ernaast weer verschijnt.
Deze animatie bestaat namelijk uit 12 verschillende plaatjes waarbij er telkens een van de rondjes wordt weggenomen.
Er is dus helemaal geen rondje dat beweegt. Maar door de volgorde van dat weghalen (telkens een rondje verder) lijkt het of er een rondje door de cirkel beweegt.
After-image
De tweede eigenschap is dat als je meer dan 10 secondes naar iets kijkt en dan je ogen sluit, er een 'after-image'ontstaat: het beeld blijft nog even hangen.
Dat na-beeld 'zie' je in de complementaire kleur: wit als zwart, rood als blauw, etc.
Hier gebeurt hetzelfde:
Je ziet de lila rondjes namelijk lang genoeg om een na-beeld te laten ontstaan als ze verdwijnen. Het verdwenen rondje zie je dan als groen. Groen is de complementaire kleur van lila.
Als het lila rondje weer te voorschijn komt verdwijnt het na-beeld. Door de eerst beschreven eigenschap lijkt het daardoor of het groene rondje door de cirkel beweegt.
Het effect van turen
De derde eigenschap van je netvlies, is dat als je je ogen stil zet, onduidelijke beelden uit je perifere blikveld verdwijnen.
De lichtgevoelige cellen (de staafjes en kegeltjes) in je netvlies kunnen een beeld maar vasthouden.
Als je een wazig beeld in je perifere blikveld ziet (dus naast het punt waar je rechtstreeks naar kijkt) verdwijnt dat beeld als je je ogen stilhoudt. Kijk je strak naar het kruisje in het midden tuurt, dan zet je je ogen inderdaad stil.
In het centrum van ons zicht is een minimale beweging van onze ogen voldoende om het beeld vast te houden. In ons perifere blikveld is dat niet het geval; daar verdwijnt het beeld.
Je 'ziet' het groene rondje wel omdat het na-beeld verschijnt als de lila rondjes even afgedekt worden.
Pleidooi voor de goede zie-gewoontes
Deze optische illusie levert dus eigenlijk het bewijs voor het nut van de goede zie-gewoontes:
De instructie bij dit plaatje is dat je moet turen naar het kruisje.
Maar doe nu eens precies het tegenovergestelde; volg het verdwijnen van de rondjes, hou je ogen in beweging en blijf knipperen.
Merk je nu dat je het groene rondje niet of nauwelijks nog ziet? En dat de lila rondjes helemaal niet verdwijnen?
"I rest my case..."
